gęsi', słowień. szip, 'piszczałka', stąd 'hełm'; poży

gęsi', słowień. szip, 'piszczałka', stąd 'hełm'; pożyczka u wszystkich Sło­ węg. sipos (t. j . sziposz), co do naswian ogólna (jeśli nie odwrotnie: z piechotą węgierską Batorego przy­ węgierskie od nas?). szło; notoryczne w 17. wieku: »nie mo­ / SZyzma, szyzmatyk\ z łac. grec. żesz szyposzem, lub dudą*, >niedź­schisma, 'odszczepienie', od grec. wiedzie tańcować będą po szypo-schidzd, 'rozszczepiam' (por. rus. szach*. raskoł, raskolnik, 'odszczepieniec'). l ta, spójka (od zaimka wykazują­ cego, jak niemal wszystkie spójki); wyłączona z języka pisemnego, gó­ ruje w potocznym, zupełnie płynna, t. j . nieskostniała co do znaczenia, bo giest mówiącego ją objaśnia; niegdyś wszelkie spójki: a, oraz, bo itd., były takie same, t. j . bez okre­ ślonego znaczenia, znaczyły tylko: 'tak' (niemieckie so). Chociaż pra­ słowo (okazuje się w cerk. oraz u wszystkich Słowian), ta pozostało u nas w tej nieokreśloności; znaczy więc: albo ' oraz ' (»on ta ja pójdziemy*); albo 'a' (przeciwstawienie: »ty ta on, co za różnica?*); albo 'no* (wezwanie: ^ta pobiegnij za nim*); albo 'prze­ cież' (»ła go niema w czterech ścianach*); albo zmniejszenie (*ta ja tam niewierne); czasem zupełnie tam zastępuje (»dja- bi&tam*, a lud mówi: bogaćta,biedaćta); potwierdza: »/a ja przyjdę* ('pewnie przyjdę'). ochoczo przy­ biera -z (*taz to ;*), rza­ dziej -ć (toć). U nas ta zastąpiło poniekąd da pozostałych Słowian; okazują się to te same przypadki pni zaimkowych t- oraz d-. Litewskie tuo, homerowe Ẅ. tabaka, tabaczka, tabaczny, ta­ bakierka; tabagja (z niem. Tabagie, franc. tabagie, 'pokój do palenia', później 'restauracja'); od Tobago, prowincji w Jukatanie czy na An­ tylach, skąd tabaka do Europy się dostała. U* nas w 17. wieku do­ brze znana, przede wszystkim Kozakom, co >piją tabakę* oraz nosem, t . j . zaży­ wają ją z fajki (lulki), lub jako proszek (niuch, sznupka). tabela, tablica, tabliczka; tabula,